Sprzęt BHP > Gaśnice - Kompleksowy przewodnik

Wprowadzenie do gaśnic

Gaśnice to przenośne urządzenia gaśnicze, które stanowią pierwszą linię obrony w przypadku pożaru. Ich głównym zadaniem jest umożliwienie szybkiej reakcji na pożar w jego początkowej fazie, zanim rozprzestrzeni się i stanie się trudny do opanowania. Prawidłowo dobrana i użyta gaśnica może skutecznie ugasić pożar lub ograniczyć jego rozprzestrzenianie się do czasu przybycia straży pożarnej.

Gaśnice są niezbędnym elementem wyposażenia każdego budynku, pojazdu czy miejsca pracy, a ich obecność jest wymagana przez przepisy przeciwpożarowe. Inwestycja w wysokiej jakości gaśnice i regularne ich przeglądy to inwestycja w bezpieczeństwo ludzi i mienia.

Podstawy prawne i normy

Kwestie związane z gaśnicami są regulowane przez liczne przepisy prawne i normy, które określają wymagania dotyczące ich jakości, rozmieszczenia i konserwacji. Najważniejsze z nich to:

• Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej - określa ogólne zasady ochrony przeciwpożarowej
• Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów - określa szczegółowe wymagania dotyczące wyposażenia budynków w gaśnice
• Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie - określa wymagania dotyczące bezpieczeństwa pożarowego budynków

Ponadto, gaśnice muszą spełniać wymagania określone w normach:

• PN-EN 3-7+A1:2008 - Gaśnice przenośne - Część 7: Charakterystyki, wymagania eksploatacyjne i metody badań
• PN-EN 3-8:2010 - Gaśnice przenośne - Część 8: Wymagania dodatkowe do EN 3-7 dotyczące konstrukcji, odporności na ciśnienie i badania mechaniczne gaśnic o maksymalnym dopuszczalnym ciśnieniu równym lub niższym niż 30 bar
• PN-EN 3-10:2010 - Gaśnice przenośne - Część 10: Postanowienia dotyczące oceny zgodności gaśnic przenośnych z EN 3-7

Wszystkie produkty dostępne w naszym sklepie posiadają niezbędne certyfikaty i spełniają wymagania określone w odpowiednich przepisach i normach.

Rodzaje gaśnic

1. Gaśnice proszkowe

Gaśnice proszkowe są najbardziej uniwersalnym rodzajem gaśnic, skutecznym w gaszeniu pożarów z grup A, B i C. Działają poprzez wyrzucenie proszku gaśniczego, który przerywa reakcję spalania. W naszej ofercie znajdą Państwo wysokiej jakości gaśnice proszkowe, takie jak Gaśnica Proszkowa 2kg ABC GAZ-TECH z Wieszakiem GP-2X, Gaśnica Proszkowa 4kg ABC GAZ-TECH z Wieszakiem GP-4X oraz Gaśnica Proszkowa 6kg ABC GAZ-TECH z Wieszakiem GP-6X.

Zalety gaśnic proszkowych:

• Uniwersalność - skuteczne w gaszeniu pożarów z grup A, B i C
• Wysoka skuteczność gaśnicza
• Odporność na niskie temperatury
• Długi okres przydatności proszku gaśniczego

Wady gaśnic proszkowych:

• Pozostawiają trudny do usunięcia osad
• Mogą powodować uszkodzenia delikatnych urządzeń elektronicznych
• Ograniczona widoczność podczas gaszenia

2. Gaśnice śniegowe (CO2)

Gaśnice śniegowe, wypełnione dwutlenkiem węgla (CO2), są przeznaczone głównie do gaszenia pożarów z grup B i C, a także urządzeń elektrycznych pod napięciem. Działają poprzez wyrzucenie dwutlenku węgla, który wypiera tlen z otoczenia pożaru i obniża temperaturę. W naszej ofercie znajdą Państwo wysokiej jakości gaśnice śniegowe, takie jak Gaśnica Śniegowa CO2 2kg GAZ-TECH UGS-2X BC/E.

Zalety gaśnic śniegowych:

• Nie pozostawiają osadu po użyciu
• Idealne do gaszenia urządzeń elektronicznych
• Skuteczne w gaszeniu pożarów cieczy palnych

Wady gaśnic śniegowych:

• Nieskuteczne w gaszeniu pożarów grupy A (materiały stałe)
• Krótki czas działania
• Ryzyko odmrożeń przy niewłaściwym użyciu
• Ograniczona skuteczność na otwartej przestrzeni

3. Gaśnice pianowe

Gaśnice pianowe są przeznaczone głównie do gaszenia pożarów z grup A i B. Działają poprzez wytworzenie piany, która pokrywa powierzchnię palącego się materiału, odcinając dostęp tlenu i chłodząc.

Zalety gaśnic pianowych:

• Skuteczne w gaszeniu pożarów cieczy palnych
• Dobra skuteczność chłodzenia
• Mniejsze szkody niż przy użyciu gaśnic proszkowych

Wady gaśnic pianowych:

• Nie nadają się do gaszenia urządzeń elektrycznych pod napięciem
• Ograniczona skuteczność w niskich temperaturach
• Krótszy okres przydatności środka gaśniczego

4. Gaśnice wodne

Gaśnice wodne są przeznaczone głównie do gaszenia pożarów z grupy A. Działają poprzez schładzanie palącego się materiału.

Zalety gaśnic wodnych:

• Skuteczne w gaszeniu pożarów materiałów stałych
• Nie pozostawiają trudnego do usunięcia osadu
• Przyjazne dla środowiska

Wady gaśnic wodnych:

• Nie nadają się do gaszenia pożarów grup B i C
• Nie nadają się do gaszenia urządzeń elektrycznych pod napięciem
• Ograniczona skuteczność w niskich temperaturach

5. Gaśnice z czystym środkiem gaśniczym

Gaśnice z czystym środkiem gaśniczym (np. FE-36, Novec 1230) są przeznaczone głównie do gaszenia pożarów urządzeń elektronicznych, serwerowni, centrów danych itp. Działają poprzez przerwanie reakcji spalania bez pozostawiania osadu.

Zalety gaśnic z czystym środkiem gaśniczym:

• Nie pozostawiają osadu po użyciu
• Idealne do gaszenia cennych urządzeń elektronicznych
• Bezpieczne dla ludzi

Wady gaśnic z czystym środkiem gaśniczym:

• Wysoka cena
• Ograniczona dostępność
• Mniejsza skuteczność w gaszeniu pożarów grupy A

Grupy pożarów

Pożary są klasyfikowane według rodzaju palącego się materiału, co pomaga w doborze odpowiedniego środka gaśniczego. Zgodnie z normą PN-EN 2:1998/A1:2006, wyróżniamy następujące grupy pożarów:

• Grupa A - pożary materiałów stałych, zwykle pochodzenia organicznego, których normalne spalanie zachodzi z tworzeniem żarzących się węgli (np. drewno, papier, tkaniny, węgiel)
• Grupa B - pożary cieczy i materiałów stałych topiących się (np. benzyna, oleje, tłuszcze, farby, lakiery)
• Grupa C - pożary gazów (np. metan, propan, acetylen)
• Grupa D - pożary metali (np. magnez, sód, potas)
• Grupa F - pożary tłuszczów i olejów w urządzeniach kuchennych

Dodatkowo, gaśnice mogą być oznaczone symbolem "E", co oznacza, że są przeznaczone do gaszenia urządzeń elektrycznych pod napięciem.

Dobór gaśnic

1. Dobór według grup pożarów

Podstawowym kryterium doboru gaśnic jest ich skuteczność w gaszeniu pożarów z określonych grup:

• Pożary grupy A - gaśnice wodne, pianowe, proszkowe ABC
• Pożary grupy B - gaśnice pianowe, proszkowe ABC i BC, śniegowe
• Pożary grupy C - gaśnice proszkowe ABC i BC, śniegowe
• Pożary grupy D - specjalne gaśnice proszkowe do metali
• Pożary grupy F - specjalne gaśnice do pożarów tłuszczów
• Urządzenia elektryczne pod napięciem - gaśnice śniegowe, proszkowe, z czystym środkiem gaśniczym

2. Dobór według wielkości i masy gaśnic

Wielkość i masa gaśnicy powinny być dostosowane do potencjalnych użytkowników i miejsca jej umieszczenia:

• Gaśnice 2 kg/l - małe, łatwe do przenoszenia, idealne do samochodów, małych biur, mieszkań
• Gaśnice 4-6 kg/l - uniwersalne, odpowiednie do większości zastosowań w biurach, sklepach, warsztatach
• Gaśnice 9-12 kg/l - duże, przeznaczone do miejsc o wysokim ryzyku pożarowym, zakładów przemysłowych, magazynów

3. Dobór według skuteczności gaśniczej

Skuteczność gaśnicza jest oznaczana symbolem literowo-cyfrowym, np. 21A, 113B, gdzie litera oznacza grupę pożaru, a liczba - wielkość modelowego pożaru, który można ugasić daną gaśnicą. Im wyższa liczba, tym większa skuteczność gaśnicza.

Zgodnie z przepisami, jedna jednostka masy środka gaśniczego (1 kg lub 1 l) zawartego w gaśnicach powinna przypadać na każde 100 m² powierzchni strefy pożarowej w budynku, niechronionej stałym urządzeniem gaśniczym, zakwalifikowanej do kategorii zagrożenia ludzi ZL I, ZL II, ZL III lub ZL V, z wyjątkiem stref pożarowych składających się z pojedynczego pomieszczenia.

Rozmieszczenie gaśnic

Prawidłowe rozmieszczenie gaśnic jest kluczowe dla zapewnienia szybkiego dostępu do nich w przypadku pożaru. Zgodnie z przepisami:

• Gaśnice powinny być rozmieszczone w miejscach łatwo dostępnych i widocznych, przy wejściach do budynków, na klatkach schodowych, korytarzach, przy wyjściach z pomieszczeń na zewnątrz
• Odległość z każdego miejsca w obiekcie, w którym może przebywać człowiek, do najbliższej gaśnicy nie powinna przekraczać 30 m
• Do gaśnic powinien być zapewniony dostęp o szerokości co najmniej 1 m
• Gaśnice powinny być umieszczone w miejscach nienarażonych na uszkodzenia mechaniczne oraz działanie źródeł ciepła (piece, grzejniki)
• Gaśnice powinny być umieszczone w sposób umożliwiający ich natychmiastowe użycie, najlepiej na specjalnych stojakach lub w szafkach
• Oznakowanie miejsc rozmieszczenia gaśnic powinno być zgodne z Polskimi Normami

Użytkowanie gaśnic

1. Zasady ogólne

Aby gaśnica była skuteczna i bezpieczna w użyciu, należy przestrzegać następujących zasad:

• Przed użyciem gaśnicy należy zapoznać się z instrukcją obsługi umieszczoną na jej etykiecie
• Gaśnicę należy używać tylko do gaszenia pożarów grup, dla których jest przeznaczona
• Gaśnicę należy kierować na źródło ognia, a nie na płomienie
• W przypadku pożaru na otwartej przestrzeni, należy stawać z wiatrem w plecy
• Po użyciu gaśnicy, nawet częściowym, należy ją przekazać do ponownego naładowania

2. Procedura użycia gaśnicy

Prawidłowa procedura użycia gaśnicy obejmuje następujące kroki:

1. Wyciągnij zawleczkę zabezpieczającą
2. Skieruj dyszę gaśnicy w stronę źródła ognia
3. Naciśnij dźwignię uruchamiającą
4. Kieruj strumień środka gaśniczego na źródło ognia, wykonując ruchy zamiatające

Warto zapamiętać akronim "PASS" (Pull, Aim, Squeeze, Sweep), który pomaga zapamiętać kolejność działań: Wyciągnij, Wyceluj, Ściśnij, Zamiataj.

3. Konserwacja i przeglądy

Aby gaśnice były zawsze gotowe do użycia, konieczne jest ich regularne konserwowanie i poddawanie przeglądom technicznym:

• Przeglądy okresowe - co najmniej raz w roku, wykonywane przez uprawnionego konserwatora
• Przeglądy wewnętrzne - co 5 lat dla gaśnic proszkowych i co 10 lat dla gaśnic śniegowych
• Badania ciśnieniowe zbiorników - co 10 lat
• Kontrole bieżące - wykonywane przez użytkownika, polegające na sprawdzeniu, czy gaśnica jest na swoim miejscu, czy nie jest uszkodzona, czy plomba i zawleczka są nienaruszone, czy wskaźnik ciśnienia (jeśli jest) wskazuje prawidłowe ciśnienie

Przeglądy i konserwacje powinny być dokumentowane, np. w formie kontrolki przeglądów umieszczonej na gaśnicy, zawierającej datę przeglądu i podpis konserwatora.

Zastosowanie gaśnic w różnych branżach

1. Biura i obiekty użyteczności publicznej

W biurach i obiektach użyteczności publicznej, takich jak urzędy, banki czy centra handlowe, najczęściej stosuje się gaśnice proszkowe ABC o masie 4-6 kg oraz gaśnice śniegowe do gaszenia urządzeń elektronicznych. Gaśnice powinny być rozmieszczone przy wejściach, na korytarzach i w pobliżu potencjalnych źródeł pożaru, takich jak serwerownie czy kuchnie.

2. Zakłady przemysłowe

W zakładach przemysłowych, w zależności od rodzaju produkcji i występujących zagrożeń, stosuje się różne rodzaje gaśnic. W miejscach, gdzie występują pożary grupy A i B, stosuje się gaśnice proszkowe ABC o masie 6-12 kg. W miejscach, gdzie znajdują się urządzenia elektryczne, stosuje się gaśnice śniegowe. W zakładach, gdzie występują pożary metali (grupa D), stosuje się specjalne gaśnice proszkowe do metali.

3. Gastronomia

W obiektach gastronomicznych, oprócz standardowych gaśnic proszkowych ABC, stosuje się specjalne gaśnice do pożarów tłuszczów (grupa F). Są one szczególnie ważne w kuchniach, gdzie istnieje ryzyko zapalenia się oleju lub tłuszczu w urządzeniach kuchennych.

4. Transport

W pojazdach, zarówno osobowych, jak i ciężarowych, stosuje się małe gaśnice proszkowe ABC o masie 1-2 kg. W pojazdach transportu publicznego, takich jak autobusy czy pociągi, stosuje się większe gaśnice, często umieszczone w specjalnych szafkach.

5. Budownictwo

Na placach budowy, ze względu na różnorodność potencjalnych zagrożeń pożarowych, stosuje się głównie gaśnice proszkowe ABC o masie 6-12 kg. Są one rozmieszczane w strategicznych punktach budowy, takich jak kontenery biurowe, magazyny materiałów, miejsca prowadzenia prac spawalniczych itp.

Polecane produkty z naszej oferty

W naszym sklepie znajdą Państwo wysokiej jakości gaśnice, które spełniają wszystkie wymagania norm i przepisów. Oto kilka polecanych produktów:

• Gaśnica Proszkowa 2kg ABC GAZ-TECH z Wieszakiem GP-2X - wysokiej jakości gaśnica proszkowa do gaszenia pożarów z grupy ABC, idealna do szybkiego tłumienia płomieni w zarodku
• Gaśnica Proszkowa 4kg ABC GAZ-TECH z Wieszakiem GP-4X - gaśnica proszkowa 4 kg ABC GAZ-TECH to niezawodne narzędzie do gaszenia pożarów z grupy ABC, idealne do szybkiego tłumienia płomieni w zarodku
• Gaśnica Proszkowa 6kg ABC GAZ-TECH z Wieszakiem GP-6X - profesjonalna gaśnica proszkowa przeznaczona do gaszenia pożarów z grupy ABC, idealna do szybkiego tłumienia płomieni w zarodku
• Gaśnica Śniegowa CO2 2kg GAZ-TECH UGS-2X BC/E - profesjonalna gaśnica śniegowa UGS-2X GAZ-TECH, idealna do gaszenia pożarów substancji ciekłych i gazów palnych, zapewnia niezawodną ochronę w sytuacjach awaryjnych